Solaris – Stanislav Lem

Kitabımıza geçmeden önce küçük bir hatırlatma; fotoğraf yarışmamız 31 Mayıs'ta sona eriyor, şimdilik sadece 5 katılımcımız var, siz de katılın lütfen, bekliyoruz ! :)

Bilimkurgu türünün baş yapıtlarından biri, bir klasik olan Solaris, Stanislav Lem’in de en tanınmış eseri. Yazar 1921’de Polonya’da doğmuş. Hayatı da son derece ilginç. Tıp öğrenimi Nazi işgaliyle kesilmiş, makinist ve kaynakçı olarak çalışmış. 1946’de doktor olmuş. Lirik şiirler, bilimsel yöntem üzerine denemeler yazmış. Sibernetik ve bilim felsefesi ve tarihi üzerinde çalışmış. 1947-49 yılları arasında ruh bilim (psikoloji mi yani?) projelerinde araştırma asistanlığı yapmış. Bilim Yaşamı dergisinin editörlüğünü yapmış. Polonya Astronomi Derneği’nin kurucularındanmış. Polonya Sibernetik Derneği üyelerindenmiş. Krakov Üniversitesi’nde öğretmenmiş. Aynı zamanda bir çok ödül sahibi olan üretken bir yazarmış. Yapıtının kökenleri felsefi masalda Voltaire’e, dışavurumcu romanda Kakfa ile Joyce’e dayanıyormuş. Bilginin ve erkin sınırları, insanın uygarlıkla ilişkisinin trajik yönleri, fizikötesi düğümler Lem’in ana sorunsalıymış. Bilimsel gerilimi mizahla, grotesk, gotik bir tutumla, gerçeküstü öğelerle bütünleştirir. Ruhbilimsel didiklemesi, üstün anlatım yapısı ve ürpertici imgelem öyküsüyle Solaris, Lem’in çağdaş romana önde gelen katkısı sayılmaktadır.

Maya Yayınları’ndan 1983’te çıkan okuduğum baskı Mehmet Aközer tarafından çevrilmiş. 208 sayfalık kitap, kahramanımız Kelvin’in, Solaris gezegenindeki uzay üssüne görevli olarak gelişiyle başlıyor. Kelvin’i üsteki diğer görevlilerden biri olan Snow karşılar, ancak Snow çok garip davranmaktadır. Durum Kelvin için anlaşılmazdır çünkü diğer görevli Gilbarian intihar etmiş, Sartorius ise kendisini odasına hapsetmiştir. Snow ise Kelvin’e daha da garip şeyler yaşayacağını ima eder. Gerçekten de bu doğru çıkar. Kelvin oraya ait olmadığı apaçık olan dev gibi bir zenci kadın görür önce. Kısa süre sonra da ölmüş olan eski karısı capcanlı bir şekilde karşısına çıkar. Bütün bunlar onlarca yıldır üzerinde araştırmalar yapılan Solaris gezegenini kaplayan plazma halindeki okyanusla ilgili olabilir mi?

Kitap ana fikir olarak ilginçti ama açıkçası ben sıkıldım, bunda çevirinin de payı olduğunu düşünüyorum. Yine de türünün klasiği olan bu kitabı okuyup kendinizin karar vermesini tavsiye ederim. Keyifli okumalar.