Cadı Tohumu - Margaret Atwood

Doğan Kitap, Vintage Yayınevi’nin Hogarth Shakespear serisini Shakespear Yeniden adıyla dilimize kazandırıyor. Seri, ölmümünün 400.yılı dolayısıyla başlatılmış, ünlü eserlerinin çağdaş yazarlar tarafından yeniden yorumlandığı roman serisi. Seride bu kitap dışında Jeanette Winterson’un Kış Masalı’nı yeniden yorumladığı Zaman Boşluğu (çevrilmiş), Anne Tyler’ın Hırçın Kız’ı yeniden yorumladığı Sirke Kız, Howard Jacobson’un Venedik Taciri’ni yeniden yorumladığı Benim Adım Shylock, Edward St.Aubyn’ın Kral Lear yorumu, Tracy Chevalier’in Othello yorumu, Jo Nesbo’nun Macbeth yorumu ve Gillian Flynn’ın Hamlet yorumu bulunuyor. Gördüğüm kadarıyla şimdilik sadece Zaman Boşluğu çıkmış bu kitabın dışında. Daha önce Jeanette Winterson’un Bedende Yazılı kitabını okumuş ve beğenmiştim, dolayısıyla Zaman Boşluğu ilgimi çekebilir diye düşünüyorum.

Kanadalı yazar Margaret Atwood’un Kör Suikastçi kitabını okumuş ve çok beğenmiştim. Cadı Tohumu, yazarın Shakespear’ın ünlü ve en beğenilen eserlerinden olan Fırtına’yı yeniden yorumu. Bu kitabı okumadan önce İş Bankası Yayınları’ndan çıkan Fırtına oyununu da okumuştum, gerçi Cadı Tohumu’nun sonuna bu oyunun özetini eklemişler ama orijinalini okumak çok daha keyifli oldu tabi ki.

Fırtına’dan kısaca bahsedecek olursak Milano Dükü Prospero, yerine geçmek isteyen hain kardeşi ve yardakçıları tarafından 3 yaşındaki kızı Miranda ile beraber su alan bir tekneye bindirilip sürülür, ancak şans eseri Prospero ve kızı ıssız bir adaya ulaşıp hayatta kalmayı başarırlar. Kendisini kitaplarına, büyü ve sihire veren Prospero, adada yaşayan yabani Caliban’ın ( gönülsüz) ve cin Ariel’in hizmetleriyle yaşamını sürdürür. 12 yıl sonra garip bir tesadüfle Prospero’nun bahtsızlığından sorumlu kişiler -Ariel’in de işiyle- deniz kazası geçirip Prospero’nun adasına düşer. Yıllarca intikam arzusu ile yaşayan Prospero bu fırsatı çok iyi değerlendirecektir...

Atwood 326 sayfalık bu romanında, ilginç bir kurgu ile oyunu günümüze uyarlamış. Çok başarılı, orta yaşını geçmiş bir sanat yönetmeni olan Felix, çok güvendiği sağ kolu Tony tarafından türlü hile ile işinden edilir. Bu darbe ile yıkılan Felix eski hayatını tamamen geride bırakıp 3 yaşında kaybettiği biricik kızı Miranda’nın hayali arkadaşlığı ile her türlü konfordan uzak bir kulübeye yerleşir. Uzun zaman kendiyle başbaşa kaldıktan sonra yeni bir kimlikle Fletcher Hapishanesi’nde mahkumların rehabilite edilip yeni beceriler kazanması için açılan bir kursa eğitmen olmak için başvurur. Sonuçta orada her sene Shakespeaer oyunları oynanır hale gelir, Felix de onların çok sevilen tiyatro öğretmeni ve yönetmeni olur. Aynen Fırtına oyununda olduğu gibi şans Felix’e güler ve ona oyun oynayanlar cezaevine sergilene oyunu görmeye ve bir nevi denetleme yapmaya gelirler, aynen Prospero gibi Felix de bu fırsatı çok iyi değerlendireceklerdir. Mahkumların sergileyeceği oyun ise Fırtına’dır...

Moda Sahnesi'nde sergilenmekte olan Fırtına oyunundan bir sahne... Miranda ve Ferdinand...

İlk başta Atwood’un bu kadar benzer ve açık bir tema kullanmasını, Fırtına oyununun öğelerini gözümüze sokmasını yadırgamıştım doğrusu, ama resimde ‘espri kopya’ denen bu olguda örneğin sadece orijinal resmin düzenlemesini kullanmak yeterli değil, eserin orijinalinin açık bir şekilde hatıraltılması gerekiyor, dolayısıyla bu açıkça göstermelerin olması gerekiyormuş, ayrıca Atwood bu unsurları o kadar ustaca kullanmış ki, düşüncelerim tamamen değişti. Örneğin Felix’in kızı hayali Miranda (dikkat biraz spoiler:) aslında Miranda’nın değil Ariel’in yerinde kullanılmış vs vs...

Sonuç olarak kitabı beğendim - bayılmadım ama güzeldi diyebilirim. Sadece kitabın sonunda sanki biraz uzatılmış, tiyatro oyunundaki her mahkum karakterinin oyundan sonraki olası kaderi hakkında yorum yapıyor, bu kısım daha farklı olabilirdi diye düşünüyorum, sonuçta okur esas hikayeyle ilgileniyor. Yine de dediğim gibi hoş bir kitaptı. Serinin diğer kitaplarını da merakla bekliyorum ve Zaman Boşluğu’na da kesinlikle göz atacağım. Shakespeaer seviyorsanız hele mutlaka bakın. Keyifli okumalar dilerim. 

Resim 2: http://mimesis-dergi.org/wp-content/uploads/William_shakespeare_dm.jpeg

Resim 3: https://twitter.com/yasarbayramgul (Oyunculardan Yaşar Bayram Gül'ün twitter'ından)

Karanlık Köy- Gürgen Öz

Daha önce Yaprak Öz’ün romanlarını okuyup çok sevmiştim, kendisinin Gürgen Öz’ün ablası olduğunu, üstelik onun da bir öykü kitabının ve bir de romanının olduğunu öğrenince şaşırmıştım. Gürgen Öz’ün ilk kitabı, Nevrotik psikolojik öykülerden oluşuyormuş. İkinci kitabı ise bir korku-gerilim romanı. Kitabın başında yer alan yazar hakkında bilgi kısmında, Gürgen Öz’ün ayrıca çarpık kentleşme üstüne Neden Böyle? isimli bir de belgesel çektiği yazıyor. (Belgeseli izlemek isterseniz  tıklayınız.) Kendisi Tiyatro bölümünü bitirdikten sonra yüksek lisansında Davranış Psikolojisi ve Farkındalık Teknikleri üzerine çalışmış. Zaten yazar bu birikimlerine romanında yer veriyor.

Karanlık Köy, Yaprak Öz’ün kitapları gibi Yitik Ülke Yayınları’ndan çıkmış, yayın tarihi 2016 Ekim. 264 sayfalık roman başta da dediğim gibi korku-gerilim türünde. Yaprak Öz’ün romanları daha hafif bir gerilimken, Gürgen Öz’ün romanı insanı oldukça geren türde. İki kardeşin çocukken beraber bol bol korku ve gerilim filmleri izlediğini düşündüm doğrusu. Zaten Yaprak Öz bir söyleşisinde çok korku filmi izlediğinden bahsediyordu.

Gelelim romanımızın konusuna, kahramanımız Murat televizyon dünyasının idealist bir üyesiyken gezi olayları sırasında kanalıyla düşünce ayrılığı yaşadığı için işini terk eder. Bundan sonra biraz bunalımlı bir dönem geçirir ve bir arkadaşının kanalı için belgesel çekmeye başlar. Ama kalbi televizyon dünyasının aksiyon dolu tarafındadır. Yine de işsiz kalmaktan iyidir düşüncesiyle işini yapmaktadır. Bir gün Sümela Manastırı hakkında bir belgesel için Trabzon’a gider ve orada rahberinin Karanlık Köy’den bahsetmesi ilgisini çeker. Dağların tepesinde gizli bir köşede bulunan bu köyde yaşayan Müslümanlar ve Rumlar bir gece ne olduysa birbirini katleder, kimse hayatta kalmaz, terk edilen bu köy yine de yıkılmaz. Murat haberci yönüyle buraya gidip köy hakkında bir belgesel çekmek ister. Ama rehberini bir türlü ikna edemez, çünkü rehberi gençliğinde burada hiç hoş olmayan bir tecrübe yaşamıştır ve kesinlikle buraya tekrar gitmek istememektedir. Murat bir şekilde rehberi Serhat’ı kendisi ve kameramanı Kerem’i köye bırakmaya ikna eder. Peki köyde onları neler beklemektedir...?

Arka kapak yazısında; ”... Sizce korktuğumuz gerçeklerden kaçtığımızda, onlar daha korkunç batıllara mı dönüşür? En önemlisi; korktuğumuz şeylere inanmaya başladığımızda, onları gerçek yapar mıyız?

Yüzleşemediklerimiz, sakladıklarımız, batıllarımız ve toplum olarak geçmişte sıkışıp kaldığımız şeyler üzerine heyecanlı bir psikolojik gerilim...”

Kitabı çok beğendim, yani herhalde hiç kitap okurken bu kadar gerilmemiştim. Ayrıca yazar satır aralarında toplumsal eleştirilere, gezi olayı gibi güncel konulara da yer vermiş, ve tabi Murat, Kerem gibi kahramanları vesilesiyle kişisel psikoloji konularına da değinmiş. Kısacası korku-gerilim üst yapısına sahip roman arka planda bir psikoloji romanı aslında. Zonguldak doğumlu yazar herhalde o bölge söylentilerine de yabancı değildir diye düşünüyorum, böylece yazarın alt yapısıyla birleşip sonuçta böyle bir roman çıkmış ortaya.  Kısacası sürükleyici ve korkunç bir roman okumak isterseniz mutlaka tavsiye ederim. Keyifli okumalar dilerim. 

Resim 2: http://tr.web.img2.acsta.net/c_215_290/medias/nmedia/18/85/49/93/19791982.jpg

Kumdan Kale - Iris Murdoch

Iris Murdoch okumalarım devam ediyor, Kumdan Kale'den sonra okumadığım Melekler Zamanı, Nadir Kitap'tan aldığım Flight From Enchanter kaldı romanlardan. Bir de üç adet felsefe makalesinden oluşan İyinin Egemenliği var. 

Kumdan Kale yazarın 1957'de yazdığı üçüncü romanı; ilki 1954'te yazdığı Ağ, ikincisi Flight from Enchanter (dilimize çevrilmemiş). Arkasından 1958'de Çan'ı yazmış, ben de kitabı okurken hem tarz olarak hem de format olarak Çan'a çok benzetmiştim. Bu arada yazarın dilimize çevrilmemiş pek çok romanı var, inşallah onlar da çevrilir.

1994 yılında Ekin Yayınları'ndan çıkan kitap 300 sayfa. Yalnız çevirisini pek beğenmedim, dizgi hataları da az değildi. İlk sayfalar Mor ve karısı Nan arasındaki konuşmalarla açılıyor. Ben bu alışılmadık isimleri görünce kitabın önce distopya falan tarzında olduğunu düşünmüştüm, değilmiş. Mor nispeten köklü bir okulda öğretmendir, eşi Nan ve babalarının öğretmenlik yaptığı okulda öğrenci olan oğlu Donald ve kızı Felicty ile birlikte, aynen diğer öğretmenler gibi okula yakın bir evde oturmaktadır. Yaşadıkları çevre hemen hemen okul öğretmenleriyle sınırlı dar bir  çevredir. Okulun eski müdürü Demoyte de okula yakın bir evde oturmaktadır, Mor için oldukça önemli ve değerli biridir bu yaşlı adam ve sık sık görüşmeye devam ederler. Bir gün Demoyte'nin okul için bir yağlı boya tablosunun yaptırılması gündeme gelir. Bunun için ünlü bir ressamın nispeten ünlü kızı Rain Carter davet edilir, ancak Demoyte'nin kişiliğiyle birlikte aynen resme aktarılabilmesi önemlidir, yani Rain bir süre Demoyte ile kalıp onu tanımalıdır. Bu arada gayet tutarlı ve ciddi bir adam olan Mor, eşinin baskıcı tutumu nedeniyle sıkıntı çekmektedir. Bütün bunlar nelere sebep olacaktır...??

Kitap konusunda kararsızım, yine ustaca yazılmış bir roman olduğu tabi ki su götürmez ancak örneğin ilk 100 sayfa maalesef sıkıcıydı. Yazar yine karakterler arasında felsefi tartışmalar yaptırmış, özellikle sanat konusunda konuşmalar bol. Bunlara yazarın imzası gözüyle bakabiliriz. Ayrıca yazarın romana gizem katmak üzere eklediği Felicty ile ilgili durum, Donald ile ilgili konular havada kalmış bana göre ve biraz zorlama. Çünkü romanın geri kalan kısımlarıyla bağlantıları yok veya çok az. Bunun dışında o umutsuz aşk havası çok hoşuma gitti tabi ki..:) Kısacası Iris Murdoch'u tanımak için iyi bir kitap olduğunu düşünmüyorum. Ama benim gibi bütün kitaplarını okumak niyetindeyseniz buyurun..:)) Keyifli okumalar dilerim..:)

Sırça Fanus - Sylvia Plath

Sırça Fanus'u aldığımda sene 2011'di :) O zaman kitabı okumaya önsözünden başlamış, sonra da herhalde araya daha çok merak ettiğim bir kitabın girmesiyle yarım bırakmıştım. Kısmet bugüneymiş diyelim.

Özellikle 2003 yapımı, başrolünde Gwyneth Paltrow'un olduğu Sylvia isimli filmi izledikten sonra merakım artmıştı. Kitabı bitirdikten sonra okuduğum önsözde (içinde Sylvia Plath'ın çizimleri de var), Sırça Fanus oldukça otobiyografik bir roman.

Can Yayınları'ndan 2011'de çıkan kitap, ilk 1987'de Türkçe olarak yayınlanmış. Yazar ise romanını 1963'te, hayatına son vermeden kısa bir süre önce yayınlatabilmiş. Kendisi aslen şiirleriyle tanınıyor.

Sırça Fanus'un kahramanı Ester yazı konusunda okuldaki başarılarından dolayı 1 aylığına New York'ta ünlü bir derginin misafir editörü oluyor. Ancak son derece heyecanlı geçen bu bir aydan sonra annesiyle yaşadığı evine dönünde, üstelik kabul edilmeyi umduğu ünlü bir yazarın yazarlık dersinden red cevabı aldığını görünce bir bunalıma girer. Bunalım annesinin onu sosyalleştirme çabalarına rağmen hızlı yoğunlaşır ve genç kız kendini akıl hastanesinde bulur...

Roman ilgi çekiciydi, sonundaki umutlu gelişmelere rağmen yazarın gerçek sonu son derece üzücü. Yazarın Amerikalı olmasına rağmen, eşiyle beraber İngiltere'ye yerleşiyor ve romanı orada basılıyor. Ancak yazarın annesi, romanın otobiyografik olmasından dolayı romanın Amerika'da basılmasını engellemeye çalışıyor. Önsözde verilen bu bilgi de bana çok ilginç geldi. Sylvia filmini de izlemenizi tavsiye ederim. Keyifli okumalar...

Merhaba !

Merhabalar ! Uzun zamandır yoktum, size daha önce bahsettiğim gibi evle ilgili sorumluluklarım artmıştı ve henüz bir düzen kuramadım tam olarak. İşte şimdi az da olsa bir fırsat bulunca hemen bloguma koştum. Yorumlarınızı geç yayınlayıp geç cevapladığım için kusura bakmayın, ben burada yokken de ziyarete geldiğiniz, yorum yaptığınız için çok teşekkür ederim, yoğun günlerimde beni yalnız bırakmamanız beni çok mutlu etti :) Bu arada yeni kitaplar okudum, yazılarını yazım ama aksi gibi şu an yazılarım yanımda değil..:)) Yine de gelip bir merhaba demek istedim. Resim de Daily Mail'den, çok beğendim ben, hayalimdeki kitaplık işte bu :)) Yeni yazılarla en kısa zamanda görüşmek üzere, sevgiler:)

resim: http://i.dailymail.co.uk/i/pix/2013/04/06/article-0-191E7865000005DC-872_964x425.jpg