8 Mart 2013 Cuma

Cevdet Bey ve Oğulları - Orhan Pamuk


Orhan Pamuk'un 22 yaşındayken başladığı, yazımı 4 yıl süren bu ilk romanı 1979 Milliyet Yayınları Roman Armağanı ve 1983 Orhan Kemal Roman Armağanı ödüllerine sahip. Pamuk, bu romanı Thomas Mann'ın Buddenbrooklar isimli romanından esinlenerek yazmış. Her iki romanda tüccar bir ailenin üç kuşağı anlatılıyor.

Cevdet Bey ve Oğulları üç kısımdan oluşuyor, ilk kısımda babasının kömür ticareti işini büyütüp Karaköy'de nalbur ve elektrik alet edevatı ticareti yapılan bir dükkan açan Cevdet Bey'in 1905 yılında Şükrü Paşa'nın kızı Nigan Hanım'la nişanlılığının öyküsü var, aynı zamanda bir müslüman olarak yabancların arasında ticaret yapmanın zorlukları, Cevdet Bey'in ağabeyi Nusret Bey ve onun oğlu Ziya ile olan ilişkisinden de bahsediliyor.

Bu bölümde sık sık padişahlık, devrim ve jön türkler konuları tartışılıyor. Bir tarafta kayıtsız şartsız padişaha itaat, diğer tarafta insanların aydınlanma ve özgürlük ihtiyaçları yer alıyor. Cevdet Bey ve Nuret Bey arasında da sık sık bu konularda tartışmalar oluyor. Nusret Bey aşağıdaki sözlere kardeşini eleştiriyor.

".... Niye ıslık çalıyor? Çünkü aptal! Bu çirkin ve iğrenç dünyada ancak aptallar mutlu olabilir... Aptallar... Ben akıllıyım, her şeyi biliyorum ve ölüyorum...

Aptal değilsin belki, ama hayatından memnunsun! Çünkü ruhsuzsun. Tabi insan gülünç elbiseleri, kapının önünde duran arabayı, bir paşa kızını ancak ruhsuz olursa ister..."


Eski Nişantaşı

İkinci kısım, 1936 yılında başlıyor, Cevdet Bey eşiyle birlikte Nişantaşı'nda yaptırdığı konağa taşınmış, artık yaşlanmış olduğu için işleri daha çok büyük oğlu Osman ve küçük oğlu Refik'e bırakmış, ilk oğlundan iki küçük torunu olmuş, küçük oğlunun eşi de hamile, küçük kızı da gelinlik çağa gelmiş. Bu bölüm daha çok zengin ve seçkin tüccar ailesinin Nişantaşı'ndaki yaşamını ve farklı kişilikler olan Refik ile arkadaşlarının hayatlarının anlamını arayışları üzerine. Refik'in üniversiteden arkadaşları dünyayı feth etme arzusundaki Ömer ve tanınmış bir şair olmayı kafasına takmış, mutsuz Muhittin'den de fazlasıyla bahsediliyor romanda.

Ağabey Nusret ve Ömer birbirlerine benziyorkar biraz, ikiside hırslı ve gündelik hayatın rehavetine kapılmayı aşağılıyorlar, ancak Nusret aydınlanmayı arayan devrimci biriyken Ömer'in sadece kişisel kazancı hedefleyen bir hırs.

Üç arkadaşın da birbiriyle benzeyen tarafları da var, Refik ile Muhittin'in yazma istekleri ve entellektüellikleri , Ömer ile Muhittin'in hırsları ve sıradanlığı küçümseyişleri, Refik ile Ömer'in üst tabakadan yaşam tarzları benziyor. Bunlar kendi aralarında hayatlarının anlamı, nasıl yaşanması gerektiği konularını tartışıyorlar.


Refik'in hayatını sorgulayışı, Rousseau'nun İtiraflarını okuduktan sonra başlıyor.


Bir ara hayatının anlamını arayan Refik, biraz kafasını toplamak ve kendine gelmek için Kemah'ta tünel açma işinin müteahhitliğini yapan Ömer'in yanına gidiyor, 7-8 ay burada kalıp köy kalkınması üzerine bir kitap yazmaya başlıyor. Refik'in de asıl amacı aydınlığı getirmek. İkinci bölümde de memleketin kalkınması, hükümet meseleleri karakterler arasında sık sık tartışılıyor.


Erzincan - Kemah Boğazı

Üçüncü bölüm 1970'lerde geçiyor, Nişantaşı'ndaki konağın yerine apartman yapılmış, Osman Bey ve onun çocuklarının aileleri, Nigan Hanım ve Refik'in oğlu Ahmet bu binanın katlarına yerleşmişler. 30 yaşındaki Ahmet ressam olmuş, bir yakınından duyduğu darbe söylentisini tartışıyor. Roman Nigan Hanım'ın vefat etmesiyle bitiyor.

Cevdet Bey ve Oğulları beğendiğim bir roman oldu. Orhan Pamuk'un bu kadar genç bir yaşta içinde hayatın anlamını veya nasıl yaşamalı sorularını tartıştığı, her devrin kendi tarihiyle ilgili sorunlara yer verdiği, hepsi birbirinden farklı karakterde bu kadar çok kahramanı ustalıkla yönettiği kitabından çok etkilendim. Benim eşsiz bulduğum içinde bir sürü gizem barındıran Orhan Pamuk kitaplarından olmadığını itiraf edeyim ama yukarıda dediğim gibi oldukça etkileyici. Bölümler karakterlerin gözünden yazılmış, örneğin Nigan Hanım'ın gözünden yazılmış bir bölümde bekleme odasında fotoğrafları olan beylerden "mösyöler" diye bahsedilmiş, bunun gibi o bölüm kimin gözünden yazılmışsa onun seçeceği kelimeler kullanılmış.

Hayatının büyük kısmını Nişantaşı'nda geçirmiş olan Pamuk, bu romanına kendi hayatından çok şey katmış, bana göre kitapta ona en yakın bulduğum karakter Refik, diğer taraftan Refik'in kendisini ressam olmaya adamış oğlu Ahmet de yazarla benzerlikler gösteriyor.

Orhan Pamuk, Manzaradan Parçalar kitabında, bu romanı yazaraken Cumhuriyet burjuvazisinin ortaya çıkacağı bir 19. yy. gerçekçi romanı yazmak istediğini söylemiş, şimdi hala Cevdet Bey ve Oğullarını yazarın en iyi romanı olarak gören okurlarının ve kendisine "niye artık öyle yazmıyorsunuz?" diye sorduklarından bahsetmiş. Manzaradan Parçalar kitabında yazarın, kitabın Almanca baskısına yazdığı önsöz de var, buradan Cevdet Bey ve Oğulları'ndaki Ahmet ve ablası Melek'in Masumiyet Müzesi'nde de boy göstermiş olduklarını öğrendim. Bir de Cevdet Bey ve Oğulları hakkında yazılmış "Orhan Pamuk'un Cevdet Bey ve Oğulları ile Thomas Mann'n Buddenbrooks Adlı Romanlarında Aile ve Toplum Eleştirisi" isminde ve "Orhan Pamuk'un Cevdet Bey ve Oğulları Romanında Anlam Arayışı" isminde iki de kitap mevcut.

Geçen yıla ait bir haberde ise romanın dizi olacağını okudum, merakla bekliyorum tabi gerçekse.
Cevdet Bey ve Oğulları romanını okumanızı tavsiye ederim. Ben şu an yazara bu kitabı yazması için ilham veren Buddenbrooklar'ı okuyorum, şimdiden bazı benzerlikleri yakaladım:) Keyifli okumalar:)

Not: Hikaye yazma yarışmamıza katılım olmadığından iptal olmuştur, belki başka bir bahara:)

Resim 2:http://wowturkey.com/t.php?p=/tr280/Gokhan_AsGul_Nisantasi_11.jpg
Resim 4:http://www.sehirler.net/resim-erzincan-resimleri-54-erzincan-kemah-bogazi-3252.htm

22 yorum:

  1. Benim de alınıp okunası listemde olan bir kitap:)
    Paylaştığın için çok teşekkürler Erencim.
    İlham aldığı kitabı da okumak lazım. Onun ismini de verdiğin için teşekkürler.
    İçten sevgilerimle.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Okuyancim okunması gereken bir kitap olduğunu düşünüyorum, begenecegini umarım, güzel yorumun için ben teşekkür ederim, sevgiler:)

      Sil
  2. Cevdet Bey ve Oğulları merak ettiğim Pamuk kitaplarından, bilahare mutlaka okumayı düşünüyorum. Hakkında hiçbir şey okumamıştım şimdiye kadar, bu şahane yazınızla genel kapsama hakim olmuş oldum, teşekkür ederim =)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yorumunuz beni mutlu etti, kitabı beğeneceğinizi düşünüyorum, yorumunuz için ben teşekkür ederim:)

      Sil
  3. İtiraf edeyim Orhan Pamuk hiç sevemediğim bir yazar. Toplumsal kişiliği açısından değil, romanlarını anlayamıyorum ondan. Bu kadar çok kitap okuyan biri olarak bu durumu kendimde büyük bir eksiklik olarak görüyorum. Siz anlatınca heveslendim bu kitapla tekrar başlayacağım Orhan Pamuk'a.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Klasik Orhan Pamuk kitaplarını sevmediyseniz yazarın bu farklı tarzdaki romanını seversiniz diye düşünüyorum, yorumunuz için teşekkür ederim, keyifli okumalar:)

      Sil
  4. İlk hangi kitabını okumuştum şu an hatırlamıyorum ama bu kitabı alıp okuduğumda klasik Orhan Pamuk kitaplarından farklı bir tat vermişti bana. Çok severek okumuştum :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet Aslıcım Orhan Pamuk'un klasik tarzından farklı hoş bir roman bence de, güzel yorumun için teşekkür ederim, sevgiler:)

      Sil
  5. Oldukça bilgilendirici bir tanıtım yazısı olmuş, çok güzeldi, teşekkürler...
    Bu kitap benim için de okunacaklar sırasında bekliyor...
    Orhan Pamuk severim ve onun ilk kitabını okumak heyecanlı olacaktır:)
    Bu arada Buddenbrook'ları da okumak gerekli:))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Natalicim, değişik bir roman gerçekten, beğeneceğini düşünüyorum, Buddenbrooklar da bir klasik gerçekten, güzel yorumun için teşekkür ederim, sevgiler:)

      Sil
  6. sıkıcı bulduğum ve okumayı başaramadıklarımdan...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. pek sürükleyici bir kitap değil gerçekten:)

      Sil
  7. Sessiz ev ve masumiyet müzesini de okumalısın

    Bana Da Beklerim,
    Sevgiler,
    http://ilknur--akpinar.blogspot.com

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Orhan Pamuk sever olarak onları da okumuştum, tavsiyeniz için teşekkür ederim, çok hoş bir blogunuz var izlemeye aldım:)

      Sil
  8. Eren'cim, herkese çok sıkıcı gelse de benim en severek okuduğum Orhan Pamuk romanıdır Cevdet Bey Oğulları :)gerçi o dönemlerde bu tür kitapları seviyordum; şimdi okur muyum bilmiyorum. Tanıtım güzeldi, sevgiler canım :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Hayat İzlerim, çoğu kişinin sıkıcı bulduğu ama sevenlerinin de çok olduğu ilginç bir kitap, güzel yorumun için ben teşekkür ederim, sevgiler:)

      Sil
  9. Şu an okuyorum 270 sayfayı devirdim 2 günde.'Kar' ı okudum bundan önce Orhan Pamuk bookografi yapmayı düşünüyorum.
    Teşekkürler tanıtım güzel olmuş.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Begenmenize sevindim, ben de yazarin yeni romanini merakla bekliyorum, keyifli okumalar, yorumunuz icon tesekkur ederim:)

      Sil
  10. Orhan Pamuk hiç okumadım çünkü okuyucu yorumlarından sanırım bana kitapları hep itici gelmiştir.Fakat kesinlikle yazara şans verip bir kitabını okuyacağım.
    Yorum için teşekkürler:))

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bazen başkasının yorumu yanıltıcı olabiliyor, bence de bir şans verin, beğeneceğinize iannıyorum, yorumunuz için teşekkür ederim, sevgiler:)

      Sil
  11. Çalıntı kitap.. Thomas Man - Bunndenbroklar Bir ailenin çöküşü nden

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Yazar esinlendiğini belirtmiş zaten ama çalıntı diyemeyiz, kendisi sonuçta özgün bir eser ortaya çıkarmış, bolca emek harcamış..:)

      Sil

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...